Безъязычный Павел Михайлович : другие произведения.

Тарас на Парнася

Самиздат: [Регистрация] [Найти] [Рейтинги] [Обсуждения] [Новинки] [Обзоры] [Помощь|Техвопросы]
Ссылки:


 Ваша оценка:
  • Аннотация:
    Поэма на северском языке.



Тарас  на  Парнася.

                   Поэма  К. Вереницына,
                   Перевод  на  северский  язык  П. Безъязычного.

                  1.

Чи  знали  вы,  братки,  Тараса,
Шо  палясовщикам  служыл?
На  путявищя,  у  Панаса,
Ён  кала  лазни  блиска  жыл.
Шо  ш,  чялавек  ён  бул  рахманай,
У  рот  гарелки  ён  ни  брал,
Затэ  у  ласця  бул  у  пана -
Та  й  пан  Тараса  шанавал.
Яго  ни  зачяпала  й  паня,
Та  й  войт  ни  разу  ни  збряхал,
Дак  ён  тады  багно  из  рання
Да  тёмнай  ночи  пыльнавал.
Лиш  золак - дома  ни  сидитца,
Бяре  сикеру  ён  зарас,-  
Завжды  хадил,  ускрозь  глядитца, 
Та  птушак  бье  з  ружжа  Тарас.
Хадил  багата  ён,  чи  мала,
Адин  лиш  бутцам  тольки  раз,
Бяда  яго-таки  спаткала...
Уцэ  усё  казал  Тарас. 

                    2.

"На  самага  Кузьму-Димьяна
Пайшол  я  бить  титярюков.
Устал  я  нешта  дужа  рана,-
Здаётца,  с  першых  кагутов.
А  йиду  даля  я  памалу,
На  пень  на  крыхту  я  присел,
Утут - лоп-лоп! - падаля  палу
Ниначя  титярук  злятел!
Ружжо  приладил - ни  стриляя
З  другога  дула - ни  пякеть!
Глядюсь - аж  вось  з-за  ёлки  валя
Як  е - харомина-видметь!
Хать  я - ни  баязкой  дятина,
Утут  затрёсси,  як  асина,
Зубами - як  застукачю,
Убачил - зломана  лясина,
Уздумал:  нешта  ускачю!

                     3.

Як  прянул - зразу  паслизнувси,-
Завык  шалатца  па  начях 
Лятел-лятел - як  давбанувси,-
Зрабилась  зелинь  у  вачях! 
Лятел  чи  довга  я,  чи  мала -
Таго  ни  втямлю  я  зусем.                                                      
Та  ладна - трохи  растьвятала,
Як  абырбэжывси  на  земь.
Устал  з  зямли,  аблакативси,
Бо  бул  в  багнюця,  як  свиння,
Та  й  довга  сам  сабе  дививси,
Куды  уцэ  патрапил  я?
А  паскрамадившы  за  вухам,
Дастал  с  кишэня  рагавень,
Сапелки  панапхал  тяртухай,
Ну,  як  ни  нюхал  цэльнай  день!
Тады,  як  прасвятлели  вочи,
Видмедя  боля  ни  шукал.
Ружжо  налапал  я,  уроди,                                      
Й  глидетца  скрозь  укрух  пачял.    
 
                   4.

Нихай  мине!  Ускрось  пригожа!
Як  нехта  скрось  намулювал!
Чярвонай  мак,  а  побачь  рожа, -
Ну,  як  сукенку  хто  паслал!
Та  й  птушки  е,  та  й  дужа  гарна
Спивають,  кращя  салавья!
Нихай  мине!  Усё  примарна!
Куды  уцэ  патрапив  я?
Стаял  я  довга  та  дививси -
Раззявил  рот,  усё  сапел:                                              
Утут  нигадана  зъявивси -
Чи  то  прийшол,  чи  прилятел -
Хлапчина  бутцам  круглаликай,
Та  кучярявай,  як  баран,
А  з-за  плячей  видать:  вяликай
Причеплин  лук,  та  е  калчан.
   - Куды  вяде  уця  дарога?-          
Пытаю  хлопца  я  зарас.
   - Усе  шляхи  утут - ад  Бога,        
А  даля  йидуть  на  Парнас! -
Сказавшы,  ён  ни  гайил  чясу -
На  крыллях   шпарка  палятел.
Стяжыну  ш  паказать  Тарасу
Ён,  заспяшывшы,  ни  схател.

                 5.

Падумал  я  тады  нидовга:
Пайду  даведатца  адин!
Дак  ни  схател  итить  да  Бога -
Узял  у  руки  добрай  дрын.
Пачяпал - лесам  та  па  воля,
Угледил  я - гара  стайить,
А  пад  гарой - народу  боля,
Ну  бутцам  ярмарак  кишыть!
Прийшол  я  ближчя,  шо  за  лиха:
Нарот  ни  простай,  скрось  паны.
Хто - як  кабан,  якия - тиха,
Узлазять  на  гару  яни!
Чи,  як  у  школя,  галасують -
Ну  бутцам  хтося  иншых  зъесть,
А  иншых - мордаю  квацюють,
Шоп  першым  на  гару  узлесть! 

                   6.

Усе - с  сабою  тягнуть  книшки,
З  йих - равчяками  пот  бягить,
Якиясь - иншым  давють  кишки.
Аж  нехта  спамиж  йих  пищить:
"Памалу,  братцы,  ни  душытя
Ни  хвиллитон  мой,  ни  "Бжалу",
Мине  ш  самога - прапуститя
Та  й  ни  трымайтя  за  палу!
Тады  чякайтя,  у  газетя
Я  вас  аблаю,  бачя  свет,
Як  Гогаля,  усё  на  светя, -
Я  ш - гаспадарь  усех  газет!"
Глидюсь  сабе - галося  сивай,
Кароткай,  товстай,  як  чюрбак,
Плюгавай,  як  бульдог,  красивай,
Грямить,  гугнявя  хтозна-як:
Дак  у  чюваля  запаветы!             
Хитая  довгай барадой -
Усё  там  книшки  та  газеты,
Ну,  як  каробачьник  якой!
Таварыш  поплич  з  йим  блутая,
Та   пёрть  чювалы  пасабляя
А  сам  граматку  геть  штурхая - 
Йие  у  бурся  ён  зучяя!

                      7.

Дак  нешта  разам  загудели,
Та  й  разайшлися  да  канта.
Тады,  як  птахи,  прилятели
Чятыря  добрых  малайца.
Усё  ж  нарот,  дак  утаковскай:
Сам  Пушкин,  Лермонтов,  Жуковский
Та  Гоголь,  зразу  кала  нас,
Прайшли,  як  павы,  на  Парнас.
Уто  забралася  народу!                                  
Ану,  узлезуть  на  Парнас:                                    
Були  паны,  хватала  й  зброду                        
Як  чясам  ходя  прамиж  нас.
Прамиж  народу  я  штурхавси,
Гадину  марнаю  бяру;  
Дак  трохи  я  таки  прабравси,
Та  й  лезу  проста  на  гару!

                   8.

Узлез.  Глидюсь - бадынак  новай
Стайить,  ну  бутцам  панскай  двор,
Ускрось  сягая  тын  яловай:
Нябойсь,  сюды  ни  лазя  вор!
А  па  падворью - свинни  ходють,
Каровы,  козы,  бараны...
Дак,  майбыть,  гаспадарства  водють,
Раз  держуть  жа  свинней  яни!
На  грошы  "в  тронки"  з  йих  гуляя
Каму  вдаетца,  залюпки,       
А  хто  капейки  з  йих  ни  мая,
Утой  гуляя  "у  шляги".
Улез  я  да  багов  у  хату...
Нихай  мине!  Ни  дать,  ни  взять,
Як  у  казарме  там  салдатав -
Багов - ни  вдастца  зрахавать!"

                  9.

Тарасу - мараю  здаетца, -
Як  кала  ганку  ён  сидить:
Хто  пипку  куря,  хто  смиетца,
Утут  забрались  гаманить. 
Глядитца  ён,  на  лавця  шыють
Шавцы:  багиням - хадаки,
Багини  ж - у  начёвках  мыють
Багам  кашули  та  партки!
Сатурн  жа,  лыка  размачившы
Щярбак  матускай  патплятал;
Па  светя  добря  пахадившы,
Ён  лапатней - дак  патаптал!
Няптун  на  лавця  чиня  сетки -
Гвастки  сажая  на  шасты,
При  ём  жа  лагадятца  детки -
Лаштують  хутка  нераты.

               10.

Вось  бьютца:  Марс - из  Гиркулесам,
А  Гиркулес - ну  як  видметь, -
Шоп  старага  пабавить  Зевса
Кладе  ён  Марса  пад  паветь! 
А  Зевс,  як  лежань,  лёг  на  печи,
Кажух  у  голавы  паклав...
Ён  грел  утак  старыя  плечи
Та  у  чюприня  шось  шукав.
Вось - пиряд  люстрам  задам  меля,
Валосся  моя  у  касы,
Та  чемась  белым  щёки  беля
Винера,  знама,  дли  красы.
Амур  жа - з  девками  жартуя,
Ну  проста  смех  яго  бяре!
Уто - знинацка  пацалуя,
Чи  хустку  з  галавы  здяре,
Та  й  на  гармосця  ён  заграя,
Плячём - чюдова  павяде,                                                                     
Та  й  нимхвам  песню  заспивая,
Ище - на  гуслях  загуде! 
                                
                  11.

Вось - захиталася  гара:
Дак  Зевс  на  пецця  зварухнувси,
Зявнул,  салотка  патигнувси,
Та  й  кажа:  "Есть  ужа  даба!"
Тады  хуткая  девка  Геба
У  чярки  шпарка  налила,
Та  ис  пячи  буханку  хлеба
Як  киня  пасиреть  стала!
Яна  у  наймы  йим  узята,
Шоб  есть  варить  та  мыть  партки.
Зусем  ни  марнай  будя  плата -
Баги - яни  ни  шаплюки!
Вось - з  усяго  забрались  неба!
Як  тараканы  кала  хлеба,
Баги  уселись  вкрух  стала.
Смачьныя  стравы  с  печки  Геба
На  стол  грамадить пачяла!

                     12.

Зарас  яна  дала  капусту,
Тады - ис  шкварками  кулеш,
Крупянки - кольки  хватя  глузду -
Дае  уволю,  тольки  еш!
Та  й  с  пастаялкай  жур  студёнай,
А  с  кашы - сала  аш  тякло,
Утут  гусятины  смажонай
Уволю  скрось  багам  було!
Як  принясла  ж  на  стол  кавбасы,
Тады - блины  у  ришате,
Пабегли  слюни  у  Тараса,
Та  шось  тягло  у  жывате!
Баги  гарелку  пить  пачяли,
Йие  у  чярки  хутка  ллють!
Падпившы,  песни  заспивали,
Ну,  як  уранця,  выдають!
Спивали  пьянайи  приспевки,
Шо  аж  ни  можна  расказать,
Аж  засаромилися  девки,
Як  зделись  брытка  размавлять.
А  Зевс  тим  чясам  настябавси,
Шо  ледва  носам  двор  ня  рыл, -
Ён  вочи  плющил  та  тынявси,
Багиням  нешта  гаманил!
Хать  справа  ни  мая,  звычяйна,  
Та  ни  патребна  ба  й  казать,
Кахал - багинь  ён  дужа  гарна, 
Дабою - й  шпарка  падгулять!

                     13.

Та  вось,  баги  з-за  столу  встали,    
Усё  паели,  папили.    
Утут  у  дутки  йим  зайграли -
Скакать  багини  пачяли!  
Узявшы  хустачьку,  Винера
Пайшла  "Мителицу"  скакать.
Була  стрункая  тириз  меру -
Пяром  йие  ни  аписать!
Чирвоная  та  круглалица,
А  вочи,  як  на  калясе,
Як  жар,  гарить  йие  спадница,
Мирешки  мреють  у  касе!
Схапившы  чярачку  гарелки,
Амур  нидовга  пасапел -
Та,  йграть  пачявшы  на  жалейця
Спивать  ён  девкам   захател!
Няптун  с  пригожанькай  наядай
Пайшол  вприсятку  "казака",
Кипить  руда  в  старога  гада
Та  й  в  маладога  мужыка!
А  от - утак  Юпитер  з  Вестай, -
Каленца,  старай хрен,  загнул,
Ну  як  жаних  пирёд  нивестай,
За  реминь  руки  ён  заткнул.
Зайшовси  Марс  у   новых  ботах,
Ён,  бачиш,  ботав  ни  жалел,
Бо  з  нимхвами - сигал  да  поту,
Гулял  у  жмурки  та  шалел.
Патроху  кажын  разгулявси,
Шо  ни  вдалося  удяржать,
А  хто  гарелки  насярбавси -
Таго пад  лавку  клали  спать!

               14.

Кали  зайграл  дударь  "скакуху",
Тарас  уцёга  ни  втярпел,
Та  ат  парога,  шо  е  духу,
Скакать  па  хатя  палятел.
Пачял  притаптавать  атопкам -
Аж  рот  раззявили  баги:
То  ён  присвисня,  то  притопня
То  шпарка  йидя  у  круги!
Юпитир,  бачиш,  дивававси
Та  гарна  у  далони  бил,
Як  да  Тараса  наближавси,
Зарас  яго  пиряпынил:
"Кажы,  аткыль  прийшол,  приятиль,
Да  нас  сюды  ты  на  Парнас?
Та  й  хто  жа  ты?  Нивжэ  писатиль?"
"Не,  мой  панок! - сказал  Тарас, -
Я  палясовщик  с  Путивищя,
Та  от - патрапил  да  багов,
Ни  думал  узбиратца  выщя -                                                     
Та  вжэ  даба  итить  дамов.
Чи  ни  була  п,  паночяк,  ласка
Атцыль  дамов  мине  завесть?
Дак  лиха - на  гаре  Парнасскай,
Чягося  захателась  есть..." 

                      15.

Пакликал  Зевс - дак  зразу  Геба
Кулеш  у  миску  налила,
Яна  тады  акрайиц  хлеба,
Сказавшы:  "Еж", - имне  дала.
Крупянки  смачьнай  пасярбавшы,
Усех  падякавал  багов;
Кашэль  за  плечи  привязавшы,
Забравси  я  итить  дамов.
Утут  зихвиры  падхапили,
Хто  за  руку,  хто  як,  зарас,                                       
Яни,  як  птушки,  атачили -
Згары  угледил  я  Парнас.
Нясли  на  крыллях,  нешта  ветир,
Та  й  хутка  принясли  у  лес!
Глидюся:  майбыть  будя  вечяр,
Бо  маладик  на  неба  взлез..."
З  утэй  дабы  Тарас  ни  ходя
Страхотна  рана  па  лясах,
Атцыль - нима  упину  шкодя,        
Шоп  красть  бирвення  па  начях!
Дак  вось  шо  бачил  наш  Тарас,
Кались  узлесшы  на  Парнас.
Уцэ  имне  апавидал,
Шоб  у  паперу  записал! 

 Ваша оценка:

Связаться с программистом сайта.

Новые книги авторов СИ, вышедшие из печати:
О.Болдырева "Крадуш. Чужие души" М.Николаев "Вторжение на Землю"

Как попасть в этoт список
Сайт - "Художники" .. || .. Доска об'явлений "Книги"