Безъязычный Павел Михайлович : другие произведения.

Энейида

Самиздат: [Регистрация] [Найти] [Рейтинги] [Обсуждения] [Новинки] [Обзоры] [Помощь|Техвопросы]
Ссылки:


 Ваша оценка:
  • Аннотация:
    Стихи на северском языке.


Энейида  
   (строфа  1 - 26).

                            И.Котляревский, перевод на
                            северский язык П.Безъязычного.

Эней  бул  парабак  маторнай
Та  й  хлопиц - хать  куды,  прастой,
А  на  лихоя  бул  праворнай,
Дак  ни  глидись,  шо  халастой.
Та  греки,  запалившы  Трою,
З  йие - скирду  зрабили  гною,
Узявшы  дрюк,  ён  тягу  дав;
Сабравшы  кой-яких  траянцав
Абсмолиных,  та  галадранцав,
Ад  грекав - тольки  замилькав! 

Чявны  ён,  хутка  парабившы
На  синя  моря  паспускал,
Траянцав  полна  насадившы,
Та  й  свет  за  вочи  пачюхрал!
Та  вось,  Юнона,  суччя  дочка,
Раскуткудакалась,  як  квочька,
Энея  ни  любила - жах;
Давно  яна  ужо  хатела,
Шоб  аж  душа  з  яго  злятела,
А  даля - й  дух  яго  ни  пах!

Эней  бул  тяшка  ни  па  серцу
Юноне - скрось  йие  гнявил:
Ией  ён  здался  горшым  перца,
Ниде  Юнону  ни  прасил,
Та  вось - ией  не  палюбивси,
Шо,  бачь,  у  Тройи  ён  врадивси,
Винеру - мамай  называл,
Та  й  шо  яго  пакойнай  дятька,
Парис,  Приамава  дитятка,
Путёвачку  Винеря  дал!

Пабачила  Юнона  з  неба,
Шо  рать  Энея  на  чявнах,
Уто  шапнула  сука  Геба...
Юнону  здел  вяликай  жах!
Жане  з  гринджолами  андычьку -  
Схавала  пат  кибалку  мычьку,
Шоб  захавалася  каса,
Бяре  найкращяю  гарелку
Та  хлеба  с  соллю  на  тарелку,
Та  й  да  Эола - як  аса:

 "Здаровым  будь,  Эоля,  сватя!
Та  як  жывеш,  та  пачювайиш? -
Сказала  у  яго  у  хатя
Юнона. - Чи  гастей  чякайиш?.."
Паставила  тарелку  с  хлебам,
Тады  гарелку  пиряд  дедам,
Сама  жа  села  на  аслон.
"Будь  добрай,  справа  утакая:
Энею  тямы  ни  хватая -
Зарас  плыве  па  морю  ён!

Звычяйна,  негадь  утакая
Багата  лиха  ён  принёс;
Па  свету  як  ище  сигая -
Чийихась  ён  павылля  слёз!
Яму  жани  нищястя  злэя,
Шоб  люди  скрозь  узбочь  Энея
Асклизли,  й  заванявси  сам...
Табе  я  девку  маладую -
Нивож  на  грубя  намулюю -
Звычяйна,  за  уцэ  аддам"!

"Утут  ба  девка  пригадилась, 
Дак  тольки,  кат  яго  бяри, 
Вятры  украй  параспустились,
Хать  ничяго  ни  зараби:
Барей  нидуж,  ляжыть  с  пахмелля,
А  Нот  паехал  на  виселля,
Зихвир  жа,  старай  абалдуй,
Из  девками  зажанихавси,
А  Евр  у  наймыты  найнявси, -
Уто  сиди,  та  й  памяркуй!  

Та  вось,  табе  я  абищяюсь
Энею  шалабана  дать,
Я  хутка,  мыттю  пастараюсь,
Энея  у  багно  загнать!
Пращяй  жа!  Шпарка  забирайси,
Гамонка  е,  ни  забувайси!
Ни  пару  з  рота,  як  мужык!
Як  збрешаш,  можаш  надарватца,
Да  ласки - та  й  ни  принажатца,
Тады  ускрось  адержыш  пшык"!

Эол,  заставшысь  на  гародя,
Вятры  пакликав  да  двара,
Вялел  паганай  буть  пагодя...
На  морю  вырасла  гара!
Яно  зарас  запузырилась,
Вадою,  нешта  ключь,  забилась:
В  Энея  развязавси  пуп,
Эней  зарюмав,  напужавси,
Раскугаливси,  абадравси,
На  темью  наскрамадил  струп!

Лихия  ветры  раздмухались,
А  море - з  горя  аж  ряве,
Слязьми  траянцы  абливались -
А  йих  Эней  ище  жыве -
Усе  чявны  парасчюхрала,
Багата  войска  запрапала,
Тады  набрались  кучи  лих!
Эней  ряве,  шо: "Я  Няптуну
Грашэй  капу  у  руку  всуну,
Абы  на  морю  шторм  затих"!

Няптун  жа,  звесна,  ни  авечька -  
Пачюл  Энеяв  галасок;
Зарас  шатнулси  из  запечька,
Уця  капа - яму  кусок!..
Та  й  хутка  ён  сидлая  рака,
Узлез  на  ёга,  як  бурлака,
Та  й  пертца  з  моря,  як  карась!
Ён  на  вятры  затупал  грозна:
"Чяго  гудитя  вы  нигодна?
Да  моря  вам  таперя  зась!" 

Вятры  нигайна  схамянулись,
Зарас  упёрли  да  нары;
У  лес,  як  ляхи,  шуганулись,
Або  ад  ёжыка - тхары.
Няптун  зараз  узяв  митёлку -
Падмёл  ён  моря,  як  свитёлку,
Та  й  сонца  глянула  на  свет.
Эней  тады - як  нарадивси,
Та  й  пять  разов  пирихрястивси,
Звялел  усем  варить  абет!

Паклали  геть  на  банки  вёслы,
Тады  дастали,  шо  було -
Хать  йидиньнё  ни  бавя  ноздри -
Усё,  ад  голада,  пайшло:  
Ускрось  вареники  лыгали,
Лимешку  с  куляшом  кавтали
Та  й  брагу  кухликам  тягли;
Тады  й  гарелачьку  сярбали, -
Насилу  сперва  павставали,
А  апасля - й  храпеть  лягли!

Винера  никали  ни  плачя -
Пруткая,  кат  йие  бяри -
Змагла  убачить,  як  аддячил
Эол  сынку,  нияк  свайи;
Умылася,  причяпурилась,
Як  у  ниделю,  нарядилась,
Дак  хать  да  дутки,  шоп  скакать!
Напьяла  чепик  гризитовай,
Кунтуш  из  вусами  люстровай -
Пайшла  да  Зевса  паказать.
       
А  Зевс  тады  сярбал  сивуху
Та  асилеткай  зайидал,
Кавтнувшы  сёмую  асьмуху,
Падонки  с  кварты  выливал.
Прийшла  Винера,  та  скрывилась,
Запричитала,  захадилась,
Схапилась  хлипать  пиряд  йим:
"За  шо  жа  дяка,  милай  тятя,
Дли  сына - утакая  плата?
Из  йим - як  з  битикам  свайим!

Куды  яму  ужа  да  Риму?
Хиба  сканая  у  раве!
Чи  вазвирнувси  хан  да  Крыму,
Чи  сычь  жанивси  на  саве?
Хиба  ута  ужа  Юнона,
Чи  й  ни  схапила  макагона,
Чи  й  чмель  у  вуся  ни  засел?
Чяго  б  яна  утак  бясилась,
Та  й  выказюливатца  билась,
Ну  нешта  ты  усё  звялел?"

Юпитир - як  дапил  ис  купка,
Пагладил  свой  плюгавай  чюп:
"Ох,  дочя,  ты  мая  галупка!
Я  в  правдя  правиднай,  як  дуб!
Эней  вязе  мицноя  царства
Та  й  завяде  узгодам  панства:
Та  вдалай  будя  ён  панок!
На  панщину  усех  пагоня,
Та  й  дитлахов  ён  паразводя,
Усем  йим  будя  ватажок!    

Заедя   да  Дидоны  в  гости,
Зачьне  утам  бинкитавать,
Йие  палюбитца  ён  мосця,
Та  будя  бисянят  пущять.
Уто  ш   хадись,  та  ни  журися,
Та  й  пагавей,  та  памалися,
Усё  путём,  як  я  сказал!
Винера  ниска  пакланилась,
Тады  з  радитилям  прастилась,
А  ён  йие  пацалавал!

Эней  прачюхавси,  праспавси
Та  й  галадранцав  пазбирал,
Зусем  забравси,  паскладавси,
Дак  тольки  й  видна - пачюхрал.
Плыве-плыве,  шо  аж  абрыдла,
Та  й  моря  геть  яму  агидла,
Утак,  шо  кашу  ледва  ел:
"Кали  б, - ён  кажа, - вмёр  у  Тройи,
Уцэ  б  ни  пил  барды  утойи,
Зусем  утак  ба  ни  чюмел"!

Тады,  да  берига  приставшы
С  траянствам  голиньким  свайим,
С  чявнов  на  берих  пастававшы,
Аткутал  харчь  астанний  йим.
Зарас  чягося  папаели,
Шоб  на  шляху  ни  аслабели,
Усе  пайшли,  куды  папал!
Эней  па  биризя  хитавси,
Та  й  сам  ни  знал,  чяго  тынявси,
Дак  вось - у  горат  причвалал!

Жыла  у  горадя  Дидона,
А  горад  звавси - Кархваген,
Жыттё  йие - як  на  далоня,                
Имъён - хать  вешай  да  кален:
Трудяга,  дужа  чяпурная,
Баская,  оддыху  ни  зная,
На  лиха - тольки  удава.
Тады  па  гораду  гуляла,
Кали  траянцав  сустривала,
Яна  йим  мовила  слава:

"Аткыль,  хлапята,  вы  павзетя?
Иде  забрались  галяки?
Чи  рыбу  з-за  маря  визетя?         
Чи,  можа,  з  Дону  бурлаки?
Чи  вораг  вас  сюды  направил?
Та  й  хто  да  горада  причялил?
Уто  ватага  забияк!"
Траянцы  шось  забалбатали,
Дидоня  гэть  у  ноги  впали,
А  вставшы,  мовили  утак:

"Усе  мы,  бачь,  нарот  хрищёнай
Хитайимси  биз  талану,
А  хто  у  Троя  спараждёнай,
На  йих  Эней  пустил  ману.
Нам  греки  дали  прачюхана,
Та  й  самаго  Энея-пана
У  шыю  выгнали  аттыль,
Звялел  ён  нам  пакинуть  Трою,
Умовил  плавать  ис  сабою,
Таперя  ведайиш,  аткыль! 

Памилуй,  пани  маладая!
Ни  дай  загибнуть  галавам,
Нихай  адёжа  ни  пужая -
Эней  спасиба  скажа  сам!
Чи  бачиш,  як  мы  абадрались!
Аж   лапатни - й  уте  парвались,
Ахляли,  бутцам  пёс  у  дош!
Дак  кажухи  мы  пагубили, 
Та  й  з  голаду  щяночи  выли. 
Чяго  стярпеть  нам  давялось!"

Дидона  шось  забалбатала
Та  й  тольки  з  сваяго  лица
Платочкам  слёзы  аптирала:
"Кали  п, - сказала, - малатца
Энея  вашага  спаймала,
Тады  п  спивала  й  жартавала,
Тады  б  було  виселля  й  нам!"
Утут - Эней,  ну  нешта  з  неба:
"А  я  утут,  ак  дужа  треба!
Дидоня  кланяюся  сам"!

Тады,  з  Дидонаю  абнявшысь,
Пацалавалися  усмак;
Уто  ж,  за  ручяньки  узявшысь -
Та  гаманеть  утак  та  сяк!
Дидона  кличя  да  гасподы
Тиряз  хисткия  пиряходы.
Ввайшли  у  хату - та  й  на  дол! 
Спачятку  цмулили  сивуху
Та  ели  с  канапель  макуху,
Пакыль  пакликали  за  стол...

 Ваша оценка:

Связаться с программистом сайта.

Новые книги авторов СИ, вышедшие из печати:
О.Болдырева "Крадуш. Чужие души" М.Николаев "Вторжение на Землю"

Как попасть в этoт список
Сайт - "Художники" .. || .. Доска об'явлений "Книги"